เที่ยว 7 อุทยานแห่งชาติ และ 1 วนอุทยาน ในจังหวัดน่าน จังหวัดน่าน เมืองในหุบเขา จังหวัดเล็ก ๆ ที่ทอดตัวเรียบเสมอขนาบข้างไปกับขุนเขาสูงใหญ่ สีเขียวของต้นไม้และพืชป่ายังหาชมได้ทั่วทั้งจังหวัด ไม่ว่าจะเป็น ยอดดอย ถ้ำในป่าเขียวชอุ่ม จังหวัดที่มีจำนวนป่าอุทยานที่งดงามให้ไปท่องเที่ยวถึง 8 แห่งประเทศไทย มีที่ไหนกันบ้าง ไปล่าตราประทับอุทยานกันเลย

1. อุทยานแห่งชาติดอยภูคา

2. อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน

3. อุทยานแห่งชาติขุนน่าน

4. อุทยานแห่งชาตินันทบุรี

5. อุทยานแห่งชาติแม่จริม

6. อุทยานแห่งชาติศรีน่าน

7. อุทยานแห่งชาติขุนสถาน

8. วนอุทยานถ้ำผาตูบ

อุทยานแห่งชาติดอยภูคา ตำบลภูคา อำเภอปัว จังหวัดน่าน มีเนื้อที่ประมาณ 1,065,000 ไร่ (1,074 ตร.กม) ครอบคลุมพื้นที่ 8 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอทุ่งช้าง อำเภอเชียงกลาง อำเภอปัว อำเภอท่าวังผา อำเภอสันติสุข อำเภอแม่จริม อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

ดอยภูแว เป็นภูเขาในเขตอุทยานแห่งชาติดอยภูคา อยู่ในพื้นที่ตำบลขุนน่าน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน สูงจากระดับน้ำทะเล 1,837 เมตร ลักษณะเป็นทุ่งหญ้าปกคลุม และมีลานหินกระจายอยู่หลายแห่ง เช่น ผาแอ่น ผาผึ้ง ผาขี้นก มีพรรณไม้ที่จัดว่าเป็นกึ่งอัลไพน์ (Subalpine Zone) มีการค้นพบพรรณไม้ที่หายาก เช่น กุหลาบขาวเชียงดาว ปาล์มรักเมฆหรือค้อเชียงดาว

น้ำตกภูฟ้า ตั้งอยู่กลางป่าลึกใกล้ชายแดนลาว เป็นน้ำตกที่สูงที่สุดในอุทยานแห่งชาติดอยภูคา ในเขตอำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน สูงประมาณ 140 เมตร มีทั้งหมด 12 ชั้น น้ำตกภูฟ้าเป็นน้ำตกขนาดใหญ่อยู่ท่ามกลางป่าดิบเขาอันอุดมสมบูรณ์ และมีน้ำตลอดปี ชั้นล่างสุดของน้ำตกเป็นแอ่งน้ำใหญ่และลึก มีผาน้ำตกลาดชันขึ้นไปเป็นขั้นบันไดสามารถมองเห็นชั้น 1 ถึงชั้น 3 ได้ชัดเจน รวมความสูงไม่ต่ำกว่า 100 เมตร ส่วนชั้นอื่นต้องปีนป่ายขึ้นไปทีละชั้นจึงจะสามารถเห็นได้ โดยเฉพาะชั้น 5 และ 6 สายน้ำจะทิ้งตัวลงตามผาหินเป็นสองสาย ชั้น 10 จะเป็นม่านน้ำลดหลั่นเป็นชั้นๆ ตามผาหินกว้าง และชั้น 12 สายน้ำจะทิ้งตัวจากผาสูงใหญ่อลังการ

น้ำตกตาดหลวง ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยภูคาบริเวณหมู่บ้านทุ่งเฮ้า ตำบลอวน อำเภอปัว จังหวัดน่าน ลักษณะเป็นแอ่งน้ำตกที่สวยงาม นักท่องเที่ยวนิยมมาเล่นน้ำท่ามกลางธรรมชาติ สายน้ำไหลลดหลั่นกันลงมาผ่านโขดหินเป็นชั้นๆ บางชั้นก็เป็นโขดหินสูง ชั้นบนสุดมีทางน้ำแคบๆ และกระแสน้ำไหลแรงมาก ในฤดูฝนจะมีน้ำมากกว่าฤดูอื่นๆ นอกจากนี้น้ำตกตาดหลวงยังเป็นแหล่งอนุรักษ์ปลาพลวงอีกด้วย มีห้องน้ำ ห้องสุขาบริการอยู่ด้านนอกก่อนเข้าน้ำตก

แหล่งท่องเที่ยว ชมดอกชมพูภูคา ระหว่างเดอนกุมภาพันธ์-มีนาคม ของทุกปี การเดินทาง พิชิตยอดดอยภูแว เป็นยอดดอยที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,837 เมตร ล่องแก่งน้ำว้าตอนกลาง ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยภูคา เป็นเส้นทาง ล่องแก่งระดับ 3-5 ประมาณ 20 กว่า เป็นสุดยอดแห่งความตื่นเต้นและสนุกสนาน เที่ยวถ้ำ ชมวิว ป่าดึกดำบรรพ์ น้ำตก ชมนก ได้ตลอดทั้งปี

การเดินทางจากจังหวัดน่าน โดยรถยนต์ไปตามทางหลวง 1080 ถึง อำเภอปัว ระยะทาง 60 กิโลเมตร แยกไปตามทางหลวงหมายเลข 1256 (ปัว – บ่อเกลือ) ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติ - ดอยภูคา ระยะทาง 25 กิโลเมตร

อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน มีพื้นที่ประมาณ 15,520 ไร่ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อน ยอดดอยจี๋เป็นยอดเขาที่สูงที่สุด ซึ่งมีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,752 เมตร เป็นต้นกำเนิดถึงสามลุ่มน้ำด้วยกัน คือ ลุ่มน้ำยมตอนบน ลุ่มน้ำยาวตอนบน และลุ่มน้ำลาว ซึ่งลุ่มน้ำสามสายนี้ เป็นต้นน้ำสายหลักของประเทศไทย คือ แม่น้ำยม และแม่น้ำน่าน ประกอบเป็นพื้นที่ป่าไม้ที่หลากหลาย เช่น ป่าดิบเขา ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณ เหมาะสำหรับการเดินชมป่าและน้ำตก และเที่ยวดอยในฤดูหนาว

เส้นทางศึกษาธรรมชาติ เป็นการสำรวจของเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์และสามารถพบเห็นพันธุ์ไม้นานาพันธุ์ที่ค่อนข้างแปลกตาและหายาก จึงได้ทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติโดยมีเส้นทางเป็นวงกลมมีความยาวประมาณ 1,800 เมตร ตามเส้นทางก็จะประกอบด้วยฐานสื่อความหมายทั้งหมด 9 ฐาน ดังนี้ 1.ห้วยน้ำงิม 2.ฐานเจียวกู่หลาน 3.ช่องลมมหัศจรรย์ 4.ฐานจันทร์ผา 5.ฐานต้นพระเจ้า 5 พระองค์ 6.ฐานตาน้ำ-บ่อปลาคิ้ว 7.ฐานถ้ำทอง 8.ฐานกล้วยป่า 9.บานดินโป่ง

น้ำตกผาธารหรือน้ำตกหงส์เวียงจันทร์ เดิมที่มีชื่อตามลักษณะการไหลของน้ำที่ไหลตกจากหน้าผาเกิดเป็นน้ำตก เรียก ผาธาร ต่อมาเมื่อการสำรวจจัดตั้งพื้นที่เตรียมการก็ให้เกียรติกับผู้บุกเบิกและสำรวจในคราวแรกคือ นายวิทยา หงส์เวียงจันทร์ เป็นน้ำตกขนาดกลาง มีน้ำไหลตลอดทั้งปี มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาดอยลี้ มีความสูง 6 ชั้น สูงประมาณ 30 เมตร น้ำตกกว้างประมาณ 5 เมตร เป็นต้นกำเนิดแม่น้ำยม

ถ้ำหลวงสะเกิน ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน อยู่ในเขต อ.สองแคว ห่างจากตัวเมืองน่าน ประมาณ 120 กม. ตามทางหลวงหมายเลข 1080-1148 มีพื้นที่ 157,812 ไร่ เป็นพื้นที่กำเนิดของสามลุ่มน้ำ คือ ลุ่มน้ำยมตอนบน ลุ่มน้ำยาวตอนบน และลุ่มน้ำลาว ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำน่าน และแม่น้ำยม มียอดเขาสูงที่สุด คือ ดอยจี๋ มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,572 ม.

การเดินทางจากตัวเมืองน่านใช้เส้นทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1080 สายน่าน-ทุ่งช้าง เมื่อถึงอำเภอท่าวังผา ระยะทางประมาณ 42 กิโลเมตร แล้วให้แยกไปทางซ้ายมือตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1148 สายท่าวังผา-สองแคว ระยะทางประมาณ 33 กิโลเมตร เมื่อถึงอำเภอสองแควแล้วให้แยกไปตามทางซ้ายมือตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1148 สายสองแคว-เชียงคำ ระยะทางประมาณ 38 กิโลเมตร ก็จะถึงหมู่บ้านสะเกิน ตำบลยอด อำเภอสองแคว แล้วให้แยกเข้าหมู่บ้านเลี้ยวไปทางขวามือผ่านหมู่บ้านไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน

อุทยานแห่งชาติขุนน่าน ตำบลดงพญา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ครอบคลุมพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ตั้งอยู่ในป่าสงวนแห่งชาติป่าดอยภูคาและป่าผาแดง ในท้องที่ตำบลภูฟ้า ตำบลบ่อเกลือใต้ และตำบลดงพญา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน มีพื้นที่ประมาณ 155,375 ไร่ หรือ 248.6 ตารางกิโลเมตร มียอดดอยผีปันน้ำในเทือกเขาผีปันน้ำ ในท้องที่ตำบลดงพญา เป็นดอยที่สูงที่สุด สูงประมาณ 1,745 เมตรจากระดับน้ำทะเลเฉลี่ย เทือกเขาที่สำคัญในพื้นที่ได้แก่ เทือกเขาภูฟ้า เทือกเขาขุนน้ำว้าน้อย เทือกเขาน้ำว้ากลาง และเทือกเขาผีปันน้ำ เป็นต้น

อุทยานแห่งชาติขุนน่าน ได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 111 ซึ่งประกาศลงในราชกิจจานุเบกษาลงวันที่ 15 กรกฎาคม 2552 โดยตั้งอยู่ในท้องที่อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน อุทยานแห่งชาติขุนน่าน หมายถึง ""ขุนเขา ลำน้ำ อันเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำน่าน"" อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติดอยภูคาและป่าผาแดง บริเวณท้องที่ตำบลดงพญา ตำบลบ่อเกลือใต้ และตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

การเดินทาง

- เส้นทางแรก จากจังหวัดน่าน ไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1080 น่าน - ท่าวังผา - ปัว 60 กม. แยกไปตามทางหลวงหมายเลข 1256 (ปัว – บ่อเกลือ) ระยะทาง 48 กิโลเมตร ถึงบ่อเกลือ เลี้ยวซ้ายมือใช้เส้นทาง 1081 บ่อเกลือ - เฉลิมพระเกียรติ ประมาณ 6 กิโลเมตร ทางเข้าอุทยานตั้งอยู่ขวามือ เลี้ยวขวาเข้าที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนน่าน ประมาณ 700 เมตร

- เส้นทางที่สอง จากอำเภอเมืองน่าน - ภูเพียง - สันติสุข เส้นทาง 1169 ระยะทาง 32 กม. ถึงอำเภอสันติสุขเลี้ยวซ้ายมือ ใช้เส้นทาง สันติสุข - น้ำยาว 10 กม. ถึงทางแยกตำบลอวน เลี้ยวขวามือใช้เส้นทางสันติสุข - หลักลาย - #อำเภอบ่อเกลือ ระยะทาง 51 กม. ถึงบ่อเกลือ ตรงไปตามเส้นทาง 1081 บ่อเกลือ - เฉลิมพระเกียรติ ประมาณ 6 กิโลเมตร ทางเข้าอุทยานตั้งอยู่ขวามือ เลี้ยวขวาเข้าที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนน่าน ประมาณ 700 เมตร

อุทยานแห่งชาตินันทบุรี อำเภอท่าวังผา ครอบคลุมพื้นที่อำเภอเมืองน่านและอำเภอบ้านหลวง รวมทั้งพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าน้ำยาว-น้ำสวก และป่าสงวนแห่งชาติถ้ำพุเตย เป็นป่าผสมผลัดใบ ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา มีไม้สัก ประดู่ ตะแบก ฯลฯ และในเขตอุทยานฯ ยังเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของชนเผ่ามลาบรี หรือผีตองเหลือง

สถานที่ที่น่าสนใจในอุทยานฯ ได้แก่ - ดอยผาจิ เป็นดอยที่มีความสวยงาม มีธรรมชาติที่ยังสมบูรณ์ ทั้งน้ำตก ต้นไม้นานาพันธุ์ ดอยผาจิเคยเป็นพื้นที่ตั้งฐานกำลังของฝ่าย ผกค. ปัจจุบันยังมีอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น เครื่องกำเนิดไฟฟ้า ท่อประปา อยู่ในพื้นที่ นอกจากนี้บริเวณใกล้เคียงยังมีหมู่บ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้งและเย้าตั้งอยู่ - ดอยผาช้าง ตั้งอยู่บนสันดอยติ้ว บริเวณเดียวกับที่ตั้งของที่ทำการอุทยานแห่งชาติ เป็นจุดชมวิวพระอาทิตย์ตกที่สวยงาม ยามเย็นจะมองเห็นดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าท่ามกลางขุนเขาสลับซับซ้อน และยามเช้าในช่วงฤดูหนาวจะปรากฏทะเลหมอกปกคลุมไปทั่วบริเวณ - ดอยวาว อยู่ในการดูแลของหน่วยจัดการต้นน้ำน้ำค้าง เป็นจุดชมทะเลหมอกและพระอาทิตย์ตกที่สวยงาม เดิมเป็นป่าเสื่อมโทรมมาก ปัจจุบันได้รับการฟื้นฟูโดยทางหน่วยจัดการต้นน้ำฯ ได้ปลูกพันธุ์ไม้เดิม เช่น แอปเปิลป่า เมเปิล สนสามใบ ก่อนถึงดอยวาวจะผ่านหมู่บ้านม้งที่บ้านดอยติ้วและบ้านสบขุ่น - ดอยวาวอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ 4 กิโลเมตร สามารถเดินทางด้วยรถยนต์ไปถึงหน่วยจัดการต้นน้ำฯ แล้วเดินเท้าขึ้นสู่ยอดดอย ตลอดเส้นทางเป็นป่าดิบเขาที่อุดมสมบูรณ์ และเป็นถิ่นอาศัยของนกบนที่สูงนานาชนิด ได้แก่ นกมุ่นรกตาแดง นกหางรำหางยาว นกติ๊ดแก้มเหลือง นกเสือแมลงปีกแดง นกระวังไพรปากแดงยาว ฯลฯ และในฤดูหนาวจะมีนกอพยพมาอาศัยอยู่ชั่วคราว

การเดินทางด้วยรถยนต์ จากตัวเมืองน่าน ใช้ทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1080 สายน่าน-ทุ่งช้าง ไปยังอำเภอท่าวังผาแล้วเลี้ยวไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1148 สายท่าวังผา-สองแคว ประมาณ 1.5 กิโลเมตร และเลี้ยวซ้ายแยกไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1082 สายนาหนุน-สบขุ่น ถึงหลักกิโลเมตรที่ 27 แยกขวามือเข้าไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาตินันทบุรี

อุทยานแห่งชาติแม่จริม บ้านห้วยทรายมูล ต.น้ำปาย อ. แม่จริม จ. น่าน อยู่ในเขตอำเภอแม่จริม ห่างจากตัวเมืองน่าน ประมาณ 60 กิโลเมตร ไปตามทางหลวงหมายเลข 1168 และ 1243 มีพื้นที่ 270,000 ไร่ หรือ 432 ตารางกิโลเมตร ลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน เป็นแหล่งกำเนิดของต้นน้ำที่ไหลไปลงแม่น้ำน่านที่อำเภอเวียงสา สภาพป่าเป็นป่าดิบเขา ป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณ มีสัตว์ป่าหลายชนิด อุทยานแห่งชาติแม่จริม ตั้งอยู่ในท้องที่ของอำเภอแม่จริมและอำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 106 ของประเทศไทย เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 มีกิจกรรมการท่องเที่ยวที่โดดเด่น คือ การล่องแก่งลำน้ำว้าโดยใช้แพยาง

การเดินทาง

- เส้นทางแรก จากจังหวัดแพร่ ผ่านอำเภอเวียงสา ตามเส้นทางบ้านไหล่น่าน บ้านบุญเรือง บ้านนาสา เลี้ยวขวาตามถนนไปบ้านท่าข้าม บ้านปากุง บ้านห้วยสอน เลี้ยวซ้ายไปตามเส้นทางไปอำเภอแม่จริมถึงบ้านห้วยทรายมูลและเลี้ยวขวาเข้าอุทยานแห่งชาติแม่จริม จากปากทางบ้านห้วยทรายมูล ระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร รวมระยะทางจากอำเภอเวียงสาถึงอุทยานแห่งชาติแม่จริมประมาณ 31 กิโลเมตร

- เส้นทางที่สอง จากจังหวัดน่าน ข้ามสะพานแม่น้ำน่านไปตามทางหลวงหมายเลข 1168 เลี้ยวซ้ายผ่านวัดพระธาตุแช่แห้งไปตามทางหลวงสายน่าน-แม่จริม ระยะทางประมาณ 38 กิโลเมตร จากอำเภอแม่จริมไปตามทางหลวงหมายเลข 1243 (บ้านนาเซีย-บ้านน้ำมวน) ระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร ถึงบ้านห้วยทรายมูลเลี้ยวซ้ายเข้าที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่จริม ระยะทาง 4 กิโลเมตร รวมระยะทางจากจังหวัดน่านถึงอุทยานแห่งชาติแม่จริม 57 กิโลเมตร

อุทยานแห่งชาติศรีน่าน อำเภอนาน้อย อุทยานแห่งชาติศรีน่านมีพื้นที่ครอบคลุมในท้องที่อำเภอนาหมื่น อำเภอนาน้อย อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน ครอบคลุมพื้นที่ตามแนวสองฟากฝั่งลำน้ำน่าน จนไปสิ้นสุดที่อ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์ สภาพป่าเป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์ เทือกเขาสูงสลับซับซ้อน วางตัวในแนวทิศเหนือ-ใต้ เป็นป่าต้นน้ำลำธาร ที่สำคัญของแม่น้ำน่าน ซึ่งเป็นแหล่งน้ำที่สำคัญของประชาชนในจังหวัดน่าน มีพันธุ์ไม้ที่สำคัญหลายอย่าง และเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า มีจุดเด่นทางธรรมชาติ ที่มีทิวทัศน์ที่สวยงามได้แก่ เสาดินและคอกเสือ ปากนาย แก่งหลวง จุดชมทิวทัศน์ดอยผาชู้ ทิวทัศน์ทั้งสองฝั่งแม่น้ำน่าน จุดชมวิวดอยเสมอดาวและผาหัวสิงห์ มีเนื้อที่ประมาณ 640,237.50 ไร่ หรือ 1,024.38 ตารางกิโลเมตรต่อมาปี 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าน้ำว้าและป่าห้วยสาลี่ ป่าฝั่งขวาแม่น้ำน่านตอนใต้ และป่าห้วยงวงและป่าห้วยสาลี่ ในท้องที่ตำบลขึ่ง ตำบลส้าน ตำบลน้ำมวบ อำเภอเวียงสา ตำบลศรีษะเกษ ตำบลเชียงของ ตำบลสถาน อำเภอนาน้อย และตำบลบ่อแก้ว ตำบลนาทะนุง อำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 25 ก ลงวันที่ 25 พฤษภาคม 2550 จัดเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 104 ของประเทศ

เสาดินนาน้อย และคอกเสือเป็นปรากฎการณ์ธรรมชาติที่สวยงามที่เกิดจากการทับถมของดินและเกิดน้ำกัดเซาะจนกลายเป็นริ้วรายที่แปลกตา คอกเสือปรากฎการณ์ธรรมชาติที่สวยงาม เป็นหุบผาเหมือนฉากม่านขนาดใหญ่ มีริ้วลายเป็นร่องยาว รวมถึงมีแท่งดินรูปร่างต่างๆ กระจัดกระจายอยู่ภายใน ชาวบ้านเล่าว่า ในอดีตบริเวณนี้มีเสือมาอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก อยู่ที่ตำบลเชียงของอำเภอนาน้อย มีลักษณะเป็นเนินดิน ซึ่งถูกกัดเซาะ จนสึกกร่อนเป็นรูปร่างต่าง ๆ แปลกตาซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยาที่ธรรมชาติสร้างขึ้นอย่างหนึ่ง คอกเสือมีลักษณะคล้ายเสาดิน สูงถึง 20-30 ม.อยู่ห่างจากเสาดินประมาณ 1 กม.

ดอยเสมอดาว ช่วงเวลาประมาณ 4 โมงเย็น ค่อนข้างร้อนจัดจนเหงื่อไหลไคลย้อย แต่ทันทีที่ท้องฟ้าเปลี่ยนสี อมส้มส้ม และเหลืองทองจางๆ อุณหภูมิรอบตัวก็กลับลดลงอย่างรวดเร็ว เหลืองเพียงสายลมเย็นๆ พัดผ่านผิวกายให้กลุ่มนักเดินทางผู้เคยหมกตัวในห้องแอร์ต้อง เป่าปากกันเป็นแถว หลังจากรวมตัวทานอาหารเย็นที่เตรียมเอาไว้ เพียงไม่นาน พระอาทิตย์ก็เคลื่อนลอยต่ำลงไปอย่างรวดเร็ว จนเกือบจะเก็บภาพประทับใจไว้ไม่ทัน ขณะที่หลายคนหามุมสวย เพื่อถ่ายภาพแสงสุดท้ายของวัน ลมหนาวก็เริ่มพัดแรงขึ้นแม้ว่านี้จะเข้าใกล้ฤดูร้อน กดชัตเตอร์ยังไม่ทันสะใจ แสงอาทิตย์ก็ลับไปกับขอบฟ้า แล้วความมืดมิดของรัตติกาลก็เดินทางมา พร้อมกับอุณหภูมิที่ลดต่ำลงเหลือประมาณ 18 องศา เมื่อมองไปบนฟากฟ้า ภาพที่เห็นคือ ม่านดวงดาวส่องแสงสว่างไสวทั่วทั้งฟ้า มันช่างสวยจับจิตจนแสงสีของเมืองกรุงที่ว่าแน่ยังต้องแพ้ราบคราบ มวลหมู่ดาวที่พร่างพรายบนท้องฟ้า ช่วยไขข้อข้องใจว่าเหตุใด ชื่อดอยแห่งนี้จึงมีชื่อ เสมอดาว ความรู้สึกอยากใช้มือไขว่ความดาวมาเก็บไว้ในกระเป๋า เป็นสิ่งที่เราเห็นได้จากอาการของนักเดินทางหลายคนที่ เหม่อมองฟ้าแล้วใช้มือโบกไปมา

การเดินทาง จากกรุงเทพฯ ผ่านนครสวรรค์ พิษณุโลกถึงแพร่ จากแพร่ตามถนนยันตรกิจโกศล ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 ไปถึงอำเภอเวียงสา เลี้ยวขวาไปตามถนนเจ้าฟ้า ทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1026 จากอำเภอ เวียงสาไปอำเภอนาน้อย ระยะทางประมาณ 35 กม. แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าตามถนนสายนาน้อย -ปางไฮ ทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1083 ไปอีกประมาณ 5 กิโลเมตร จะถึงเสาดิน และอีก 15 กม. มีทางแยกซ้ายมือเข้าไปประมาณ 1 กม.ถึงลานกางเต้น์บนดอยเสมอดาว ผาหัวสิงห์จุดชมทะเลหมอกยามเช้าบยดอยเสมอดาว กลับออกมาขับเข้าไปอีกประมาณ 3 กม. ก็จะพบผาชู้และที่ทำการอุทยานแห่งชาติศรีน่าน

อุทยานแห่งชาติขุนสถาน อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน มีสภาพธรรมชาติที่สวยงาม ก่อให้เกิดทัศนียภาพสองข้าง ตามเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1216 ระหว่างบ้านขุนสถานถึงบ้านส้าน ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน

อุทยานแห่งชาติขุนสถาน ครอบคลุมพื้นที่ป่าฝั่งขวาแม่น้ำน่านตอนใต้ ในท้องที่อำเภอนาน้อย อำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน และอำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ ส่วนใหญ่ปกคลุมด้วยป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าสนเขา ป่าดิบเขา และป่าดิบแล้ง นอกจากนี้ยังมีต้นนางพญาเสือโคร่งในสถานีวิจัยต้นน้ำขุนสถานซึ่งจะบานสะพรั่งในช่วงฤดูหนาวของทุกปี

อุทยานแห่งชาติขุนสถาน เป็นพื้นที่ที่ได้สำรวจจากป่าสงวนแห่งชาติป่าฝั่งขวาแม่น้ำน่านตอนใต้ ในท้องที่ อำเภอนาน้อย และอำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน พื้นที่ 285,826 ไร่ ส่วนใหญ่ปกคลุมด้วยป่าไม้ชนิดต่างๆ คือ ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าสนเขา ป่าดิบเขา ป่าดิบแล้ง สัตว์ที่พบเห็นได้แก่สัตว์จำพวกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์ครึ่งบก ครึ่งน้ำ นก ปลา แมลงชนิดต่างๆ

แหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงดอยกู่สถาน เป็นดอยที่มีความสูงถึง 1,630 เมตรจากระดับน้ำทะเล มีจุดชมทิวทัศน์ที่สวยงาม อากาศหนาวเย็นตลอดปี

กิจกรรม : ชมพรรณไม้ ชมทิวทัศน์ เดินป่าระยะไกล ดูดาว ดูผีเสื้อ

ดอยแม่จอก เป็นยอดดอยที่มีความสูง 1,424 เมตรจากระดับน้ำทะเล อากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี เป็นสถานที่ตากอากาศและจุดชมทิวทัศน์ มีวิวทิวทัศน์ของเทือกเขาที่เรียงรายสลับซับซ้อน สามารถมองเห็นความงดงามของดวงอาทิตย์ขึ้นในยามเช้าและทะเลหมอกที่เป็นผืนขนาดใหญ่กว้างไกลสุดสายตา ชมไร่องุ่นไร้เม็ด โฮมสเตย์ ปลูกสตอร์เบอรี่ พริกหวาน กระหล่ำปลี และชมดอกนางพญาเสือโคร่ง ในช่วงฤดูหนาว

การเดินทาง

- เส้นทางแรก จากแพร่ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 (ถนนยนตรกิจโกศล) แพร่-น่าน ประมาณ 50 กิโลเมตร ถึงบ้านห้วยแก๊ต ต.ไผ่โทน อ.ร้องกวาง จ.แพร่ ให้เลี้ยวขวาไปตามเส้นทางหลวง 1216 ระยะทางประมาณ 26 กิโลเมตร ถึงที่ทำการชั่วคราวอุทยานแห่งชาติขุนสถาน

- เส้นทางที่สอง จาก จ.น่าน ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 ถึงอำเภอเวียงสา เลี้ยวขวาไปตามถนนเจ้าฟ้า ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1026 สายอำเภอเวียงสา - อำเภอนาน้อย ระยะทางจากอำเภอเวียงสาถึงอำเภอนาน้อย ประมาณ 35 กิโลเมตร และจากอำเภอนาน้อยเลี้ยวขวา ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1216 ระยะทางประมาณ 31 กิโลเมตร ถึงที่ทำการชั่วคราวอุทยานแห่งชาติขุนสถาน

วนอุทยานถ้ำผาตูบ ตั้งอยู่ที่บ้านผาตูบ ตำบลผาสิงห์ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 528 ไร่ มีสถานที่น่าสนใจ ดังนี้ เส้นทางศึกษาธรรมชาติ มีพรรณไม้ที่ควรศึกษาและหาดูได้ยาก เช่น ต้นจันทน์ผาและเอื้องผึ้งซึ่งจะผลิดอกประมาณปลายฤดูฝน มีทางเดินศึกษาธรรมชาติหลายเส้นทาง คือ เส้นทางเดินเท้าถึงถ้ำบ่อน้ำทิพย์ เส้นทางจากหน้าที่ทำการฯ ถึงจุดชมวิว และเส้นทางเดินรอบที่ทำการฯ ถ้ำพระ เป็นถ้ำใหญ่ ลานพื้นกว้าง เนื้อที่ราว 50 ตารางวา มีปล่องเพดานด้านหนึ่งซึ่งปล่อยให้ลมพัดเข้ามา และให้แสงสว่าง มีหินงอกหินย้อยงดงาม ห่างจากที่ทำการประมาณ 200 เมตร ถ้ำบ่อน้ำทิพย์ ภายในถ้ำเป็นห้องโถงกว้างประมาณ 30 ตารางวา มีปล่องเพดานให้แสงสว่างลอดเข้ามาได้ มีหินย้อยรอบผนังถ้ำด้านหนึ่ง มีซอกเว้าลึกเป็นโพรงมีแอ่งน้ำรูปไข่ น้ำขังตลอดปี ถือเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ อันเป็นสัญลักษณ์ของถ้ำนี้ ทางขึ้นถ้ำบ่อน้ำทิพย์ต้องปีนตามหน้าผาหิน อยู่ห่างจากที่ทำการประมาณ 1,200 เมตร หน้าฝนมีน้ำในถ้ำ ทำให้เข้าไม่ได้ ถ้ำขอน เป็นถ้ำที่มีรูปลักษณะยาวคล้ายกับท่อนซุง ด้านในมีหินงอกหินย้อยงดงาม และด้านหน้าบริเวณปากทางขึ้นถ้ำมีหน้าผาเหมาะสำหรับพักผ่อน และมองเห็นทิวทัศน์บริเวณหนองน่าน ถ้ำเจดีย์แก้ว เป็นถ้ำขนาดเล็ก ด้านหน้าของถ้ำจะมีหินรูปร่างคล้ายเจดีย์ตั้งอยู่ จุดชมวิว ตั้งอยู่บนป่าซางติดกับเขาบ่อน้ำทิพย์ ทางด้านทิศใต้สามารถมองเห็นทิวทัศน์รอบ ๆ และมองเห็นอำเภอเมืองน่านได้ถนัด อยู่ห่างจากที่ทำการวนอุทยานฯ ประมาณ 1 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินไป-กลับ ประมาณ 2 ชั่วโมง ในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 5 (เหนือ) ราษฎรชาวบ้านผาตูบจัดงานประเพณีปิดทองพระเขาถ้ำพระ เรียกงานนี้ว่า "งานถ้ำผาตูบ" ตอนเช้ามีการทำบุญตักบาตร กลางวันมีดนตรี และการแสดงของนักเรียนโรงเรียนบ้านผาตูบ มีการจัดงานขึ้นที่ถ้ำผาตูบเป็นประจำทุกปี

ภายในวนอุทยานถ่ำผาตูบเป็นภูเขาค่อนข้างเป็นหินรายรอบติดต่อกัน นับจากทางด้านเหนือลงมา มีถ้ำผาตูบ เขาถ้ำพระเขาป่าซาง เขาบ่อน้ำทิพย์ เขาผาผักเฮือก เขาม่อนมะฝางและเขาหน้าต่ำ เป็นต้น ซึ่งเขาเหล่านี้มีอาณาเขตติดต่อเป็นเทือกเขาเดียวกัน ตั้งแต่ถ้ำผาตูบลงมาทางทิศใต้จนถึงเขาผาผักเฮือก แล้ววกกลับที่เขาม่อนมะฝางติดต่อไปยังเขาหน้าผาต่ำและอื่นๆ ตามที่มีเขาต่างๆติดต่อกันและวนกลับเช่นนี้ จึงเป็นเหตุให้มีป่าเกิดขึ้นอยู่ในบริเวณล้อมรอบของเขาดังกล่าวที่ชาวบ้านเรียกว่า “ หนองน่าน “

สภาพป่าเป็นป่าดงดิบและป่าเบญจพรรณ พันธุ์ไม้ที่พบได้แก่ สัก พะยูง ตะแบก แดง ตีนเป็ด รกฟ้า ยอป่า เป็นต้น และยังมีสมุนไพรและเถาวัลย์ชนิดต่างๆเป็นไม้พื้นล่างขึ้นอยู่หนาแน่น

สัตว์ป่าที่พบได้แก่ เลียงผา หมูป่า เก้ง กระจง ไก่ป่า กระรอก อีเห็น งู หมี และนกชนิดต่างๆ

การเดินทางไปวนอุทยานถ้ำผาตูบสะดวกมากโดยออกเดินทางจากจังหวัดน่าน ไปตามทางหลวงหมายเลข 1080 ไปอำเภอเชียงม่วน ประมาณ 12 กิโลเมตร จะมีทางแยกซ้ายมือข้างสถานีอนามัยตำบลผาสิงห์เข้าไปอีกประมาณ 300 เมตร ก็จะถึงวนอุทยานถ้ำผาตูบ มีรถยนต์โดยสารผ่านตลอดวัน ค่าโดยสารจากจังหวัดน่านไปประมาณ 5 บาท