วัดพระศรีรัตนศาสดาราม หรือวัดพระแก้ว เป็นพระอารามที่สร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างพระบรมมหาราชวัง ประเพณีการสร้างวัดภายในเขตพระราชวังมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยเป็นราชธานี เช่น วัดมหาธาตุในสมัยกรุงสุโขทัย และวัดพระศรีสรรเพชญในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีความแตกต่างจากวัดทั่วไป คือ มีเฉพาะเขตพุทธาวาส ไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา เป็นวัดสำหรับพระมหากษัตริย์ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลต่าง ๆ ตามโบราณราชประเพณี